Minimalizm w architekturze nowoczesnych budynków mieszkalnych: od minimum detali do maksimum swobody
Zainteresowanie minimalizmem trwało przez całe jego istnienie; pozycje niegdyś awangardowego kierunku są mocno zakorzenione w nowoczesnej architekturze. Osoby planujące budowę własnego domu wśród proponowanych opcji uważają minimalizm. Aby poczuć urok stylu, trzeba zapoznać się z jego genezą, zrozumieć podstawowe zasady i sposoby zdobienia elewacji.
Geneza, historia i architekci
Cechy minimalizmu w architekturze pojawiły się po raz pierwszy w konstruktywizmie, nowatorskim nurcie architektonicznym lat 20. ubiegłego wieku. Duży wpływ na kształtowanie się minimalizmu wywarli artyści holenderscy, którzy zjednoczyli się wokół pisma „Styl” w latach 1917-1928. W przeciwieństwie do sowieckiego konstruktywizmu, który opierał się na koncepcjach inżynierskich, w Holandii za podstawę przyjęto idee mistycznego systemu filozoficznego lokalnego teozofa. Artyści wypracowali podstawowe zasady stylu: ascetyczne formy, czystość linii i kolorów. Idee Holendrów były dalej rozpowszechniane, podchwycone i rozwinięte przez architektów niemieckich i francuskich:
- Waltera Gropiusa. Niemiecki architekt. Projektował budynki mieszkalne, fabryczne i handlowe w Niemczech, Belgii i Austrii. Autor projektów hoteli greckich, a także Domu Baumfelda w Berlinie. W 1930 brał udział w konkursie na projekty gmachu teatralnego dla Charkowa i Pałacu Sowietów dla Moskwy.
- Bruno Napięty. Architekt, pochodzący z Niemiec, zasłynął dzięki zaprojektowanemu przez siebie kompleksowi mieszkaniowemu na przedmieściach Berlina – wiosce Hufeisen. Dzielnice mieszkalne Berlina, w tworzeniu których brał udział Taut, zostały później wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
- Ericha Mendelsohna. Niemiecki architekt polskiego pochodzenia, autor licznych zakładów produkcyjnych. Do najbardziej znanych należą wieża Einsteina (obserwatorium w Poczdamie), dom Mosse w Berlinie i fabryka kapeluszy w Luckenwalde. Zaprojektował także budynek elektrowni fabryki włókienniczej Krasnoye Znamya w Petersburgu.
- Le Corbusier. Francuski architekt, jeden z inicjatorów międzynarodowego stylu, swoistego minimalizmu. Autor koncepcji „bloku mieszkalnego” – wielomieszkaniowego budynku mieszkalnego, w którym mieszczą się sklepy, poczta, kawiarnie. Jednym ze słynnych zrealizowanych projektów jest blok Marsylii, ukończony w 1952 roku. Autor Narodowego Muzeum Sztuki Zachodniej w Tokio.
- Ludwiga Miesa van der Rohe. Architekt modernistyczny, który pracował w Niemczech i Rosji, a przed wojną wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Znany z projektów domów prywatnych i drapaczy chmur w Chicago. Znanym dziełem (i pierwowzorem wielu biurowców) był Seagram Building w Nowym Jorku.
Podstawowe zasady
Nazwa stylu opisuje pewien sposób życia, który wiąże się z odrzuceniem ekscesów współczesnej cywilizacji. Zewnętrzna prostota z minimalną ilością detali i niezwykle ograniczona kolorystyka nie czyni tego stylu nudnym, ale świetnie radzi sobie z porządkowaniem myśli.
Jedną z głównych cech stylu minimalizmu w architekturze jest jego wszechstronność. Budynki o najbardziej uproszczonych formach można znaleźć na całym świecie; i nie będą to tylko galerie handlowe, drapacze chmur czy hale fabryczne. Coraz częściej pojawiają się domy prywatne, których właścicielom spodobało się odrzucenie klasycznej formy.
Istnieje kilka nowoczesnych koncepcji architektonicznych o kierunku minimalistycznym, wśród których ciekawymi rozwiązaniami wyróżniają się szkoły europejska i japońska. Pomimo pewnych różnic łatwo jest w nich wyróżnić podstawowe zasady:
- Maksymalne uproszczenie formy. Minimalizm na zewnątrz to płaszczyzny poziome i pionowe. Ponieważ do każdego szczegółu budynku wybrano prostą formę, styl składa się wyłącznie z wyraźnych linii i płaskich powierzchni.
- Zaniedbanie wystroju. Nie ma sensu szukać gładkich linii w ścisłych konturach. Projektując dom architekt odrzuca wszelkie elementy dekoracyjne na rzecz idealnych proporcji kształtu i koloru.
- Funkcjonalność. Jednym ze źródeł minimalizmu stał się niegdyś funkcjonalizm, z jego ścisłą korespondencją formy i przeznaczenia. Dlatego mile widziane jest również wykonywanie kilku funkcji. Jeśli dach, to z tarasem widokowym, jeśli podłoga - tak z ogrzewaniem (i można obejść się bez grzejnika).
- Dodatkowe sztuczki. W logicznej przestrzeni światło ma ogromne znaczenie. Różnorodne lampy są z powodzeniem stosowane zarówno we wnętrzu, jak i do oświetlenia elewacji.
Cechy wyboru koloru i materiału
Kolorystyka jest zgodna z formą - jest również minimalna. Paleta kolorów idealnie zawiera dwa podstawowe, rzadko więcej kolorów: biel, czerń, odcienie szarości (ale daleko od 50). Kierunek stylu japońskiego sugeruje rozcieńczenie palety delikatnymi tonami charakterystycznymi dla naturalnych materiałów. Oczywiście dla ludzkiego umysłu taki obraz wygląda nieco monotonnie, więc dozwolony jest jasny akcent, ale tylko jeden (mówimy o minimalizmie). Może to być obraz na ścianie, lampa lub krzesło.
Rodowód minimalizmu polega na wykorzystaniu w budownictwie nie tylko naturalnych, ale także wytrzymałych nowoczesnych materiałów. Technolodzy umożliwiają wykorzystanie materiałów pochodzących z recyklingu, na przykład do podłóg z białego lub czarnego marmuru. Ulubione materiały to szkło, kamień, drewno, chromowana stal jest preferowana od metali.
Przydatne wideo
Projekty domów prywatnych w stylu minimalizmu
Średnia powierzchnia domku w stylu minimalizmu to do 100 m2, budynku mieszkalnego - do 500 m2. Powierzchnia wiejskiej rezydencji sięga średnio 400 mkw. (łącznie z pomieszczeniami gospodarczymi). W ostatniej dekadzie istnieje stały popyt na minibudynki w stylu minimalizmu o powierzchni do 70 mkw.
Na pierwszy rzut oka w takim domu nie ma nic niezrozumiałego. W rzeczywistości istnieją pewne techniki projektowania, od których odchylenie zamieni dom w zwykłe pudełko, po którym oko ślizga się bez zatrzymywania. Przemyślany architekt zachowuje idealne geometryczne kształty i umiejętnie umieszcza akcenty. Do cech projektów indywidualnych i standardowych należą następujące cechy:
- Podłogi. Jedno, rzadziej dwa piętra, co również wynika z wygody życia.
- Dach poziomy. Styl mocno zachęca do wielofunkcyjności; płaski dach to idealne miejsce na taras widokowy lub taras.
- Ściany. Powszechne są konstrukcje z monolitycznymi słupami nośnymi i stropami żelbetowymi. Do wypełnienia ścian wybierz bloczki betonowe lub ceramiczne, cegłę.
- Detale. Okna są jak największe, często spotykane są panoramiczne przeszklenia. Drzwi są proste, czasem przesuwane lub przeszklone.
- Wykończeniowy. Główną zasadą jest minimalna ilość tekstur. Zwykle wybierany jest lekki tynk; dla kontrastu stosuje się dekoracyjne panele drewnopodobne, płytki klinkierowe (ceglane), kamień dekoracyjny.
Głównym elementem dekoracji elewacji wnętrz (od strony dziedzińca lub tarasu) jest często szkło, które niekiedy może zajmować znaczną powierzchnię. Niektóre ważne elementy minimalizmu wywodzą się z kultury azjatyckiej. Należą do nich takie znajome tarasy, szafy wnękowe, które uwalniają miejsce, praktyczne drzwi przesuwne.
Przydatne wideo
Odmiany stylu
Z wyjątkiem niektórych detali, wszystkie odmiany stylu łączy ścisła geometria, co znacznie ułatwia funkcjonowanie domu, od przestawiania mebli po naprawę. Oprócz zwykłego, „klasycznego” minimalizmu, architektura obejmuje inne obszary. W ciągu ostatnich 50 lat pojawiły się i zakorzeniły następujące formy stylu:
- Eko minimalizm. Dom jak najbardziej wpasowuje się w relief, rośliny są maksymalnie wykorzystywane wewnątrz i na zewnątrz. Wykańczanie odbywa się głównie z naturalnych materiałów, a ich jakość, np. faktura, jest na pierwszym miejscu. Należy unikać metalu, a tym bardziej plastiku.
- Skandynawski minimalizm. Ciekawa gałąź, bardziej związana z wnętrzem. Projekt architektoniczny jest praktycznie nie do odróżnienia od europejskiej odmiany, z wyjątkiem tego, że do dekoracji chętniej stosuje się jasne drewno, a w oknach umieszcza się energooszczędne okna z podwójnymi szybami, uwzględniające klimat.
- Japoński minimalizm. Charakterystyczna jest skrajna racjonalność - każdy przedmiot na swoim miejscu. Projekt jest równie powściągliwy; wszystko, na czym oko może pozostać, to pojedyncza roślina lub hieroglif wyryty na papierze ryżowym. Ogólnie wygląd jest znacznie prostszy, jeśli nie ascetyczny, niż w innych rozwiązaniach stylistycznych.
Wynik
Minimalizm narodził się w chaosie zmian historycznych, jako próba i sposób na usprawnienie życia. Dzisiejsza lawina informacji, pod którą w taki czy inny sposób upada każdy, powoduje palące pragnienie, by odpocząć i wynurzyć się ze strumienia. Na tym polega atrakcyjność stylu – możliwość poczucia harmonii i wolności, relaksu i myślenia.
Trochę więcej uwagi!
Jak, Twoim zdaniem, surowa asceza takiego domu ma się do wygodnego życia, do którego przywykła większość współczesnych. Nie sądzisz, że wielu z tych, którzy wybrali projekt w stylu minimalizmu, po pewnym czasie będzie chciało zmienić sytuację, oswoić ją?
